สำหรับผู้บริโภคแล้วมาตรฐานสินค้าถือเป็นหนึ่งในปัจจัยอันดับต้น ๆ ที่ทำให้ผู้บริโภคตัดสินใจเลือกซื้อสินค้านั้น ซึ่งนอกจากมาตรฐานอย. และ GMP แล้ว เครื่องหมายรับรองคุณภาพสินค้า อีกหนึ่งเครื่องหมายสำคัญที่มาคู่กันเป็นพื้นฐานเลยก็คือมาตรฐาน H.A.C.C.P. บทความนี้จะวพาทุกท่านมาทำความความรู้จักกับเครื่องหมายสำคัญน้กันว่า HACCP คือ อะไร มีหลักการอย่างไรบ้าง ถ้าพร้อมแล้วลองไปดูกันเลยค่ะ
H.A.C.C.P. คืออะไร
H.A.C.C.P. ย่อมาจาก Hazard Analysis Critical Control Point คือหลักการที่ใช้ในการควบคุมจุดวิกฤตและวิเคราะห์อันตราย เพื่อประเมินและป้องกันความเสี่ยงที่อาจก่อให้เกิดอันตรายและการปนเปื้อนระหว่างการผลิตสินค้าตั้งแต่ตั้งต้นการผลิตไปจนถึงการเก็บรักษา
ความสำคัญของ H.A.C.C.P.
หลักการ HACCP ถือเป็นหลักการสำคัญที่ใช้เป็นมาตรฐานการผลิตที่ได้รับการยอมรับจากทั่วโลกทั่วโลก แม้จะไม่ได้ใช้ในการรับรองเรื่องคุณภาพของสินค้าซะทีเดียว แต่ก็มีเพื่อใช้เป็นหลักการในการวิเคราะห์เพื่อประเมินและป้องกันความเสี่ยงที่อาจก่อให้เกิดอันตรายและปนเปื้อนในระหว่างการผลิตสินค้านั่นเอง
นอกจากนี้หลักการ HACCP ยังช่วยให้ผู้ผลิตและภาครัฐสามารถนำมาใช้เป้นมาตรฐาน และตรวจสอบการปฏิบัติด้านการผลิตร่วมกัน เพื่อให้สินค้าถูกผลิตออกมาได้อย่างปลอดภัยอีกด้วย
หลักการ .H.A.C.C.P. ประกอบด้วยอะไรบ้าง
สำหรับหลักหารของ HACCP นั้นมีหลักการสำคัญที่ใช้เป็นมาตรฐานสากลทั่วโลกทั้งหมด 7 ข้อด้วยกันดังนี้
- หลักการวิเคราะห์อันตราย : เป็นการวิเคราะห์ความรุนแรงและโอกาสที่จะก่อให้เกิดอันตรายในทุกขันตอนการผลิตสินค้า รวมไปถึงการกำหนดมาตรการและวิธีป้องกันเพื่อลดและขจัดความเสี่ยง โดยครอบคลุมทั้งหมดสามส่วนด้วยกันดังนี้
- อันตรายทางชีวภาพ (biological hazard)
- อันตรายทางเคมี (chemical hazard)
- อันตรายทางกายภาพ (physical hazard)
- การกำหนดจุดควบคุมวิกฤต : การควบคุมจุดวิกฤตในที่นี้หมายถึงการควบคุมตำแหน่งวิธีการ หรือขั้นตอนในการผลิตให้อยู่ในค่า หรือลักษณะที่กำหนดเพื่อลดหรือขจัดความเสี่ยงที่อาจก่อให้เกิดอันตรายจากการผลิตสินค้าหรือผลิตภัณฑ์
- การกำหนดค่าวิกฤต : ในที่นี้อาจใช้เป็นค่าตัวเลข หรือเป้าหมายเพื่อใช้เป้นเกณฑ์ในการประเมินคุณภาพความปลอดภัย และเพื่อรับรองความมั่นใจว่าจุดวิกฤตนั้นอยู่ภายใต้การควบคุมของผู้ผลิต
- การเฝ้าระวัง : คือการเฝ้าสังเกตการณ์อย่างเป็นระบบและสามารถตรวจสอบได้ ที่สำคัญผู้ผลิตยังต้องมีการจดบันทึกและจัดเก้บข้อมูลเพื่อใช้ในการรับรองและเป็นหลักฐานยืนยันว่าได้มีการปฏิบัติงาน และมีการควบคุมอย่างถูกต้องตามหลักการที่กำหนดไว้
- การกำหนดมาตรการแก้ไข : คือข้อกำหนด ข้อปฎิบัติหรือมาตรการที่มีผลใช้ในทันทีเพื่อใช้ในการแก้ไข เมื่อผู้ปฎิบัติงานพบว่าสำจุดวิกฤตไม่อยู่ภายใต้การควบคุมตามหรือเป็นไปตามค่าวิกฤตที่ถูกกำหนดไว้ทั้งในส่วนของกระบวนการผลิตและในส่วนของผลิตภัณฑ์
- การตรวจสอบและทบทวนประสิทธิภาพ : ผู้ผลิตจะต้องตรวจสอบเพื่อยืนยันประสิทธิภาพการดำเนินงานว่าเป็นไตามหลักการและข้อกำหนดของ HACCP ที่จัดทำขึ้นหรือไม่ ทั้งในส่วนของวิธีการตรวจสอบ การปฏิบัติงาน การทดสอบและการประเมินผลต่าง ๆ
- การจัดทำระบบบันทึก : ผู้ผลิตจะต้องกำหนดมาตรการการจัดเก็บเอกสารต่าง ๆ ที่เกียวข้องระบบ HACCP เพื่อใช้เป็นหลักฐานยืนยัน และตรวจสอบการปฏิบัติงานว่าถูกต้องตามหลักการ HACCP ที่กำหนดไว้หรือไม่
ประโยชน์ของ H.A.C.C.P. มีอะไรบ้าง ?
สำหรับหรับประโยขน์ของหลักการนี้เลยก็คือ ผู้ผลิตสามารถนำมาใช้เป็นแนวทางเพื่อผลิตสินค้าได้อย่างมีประสิทธิภาพ และยกระดับมาตรฐานการผลิตให้กับโรงงานได้ โดยช่วยป้องกันปัญา ความเสี่ยง การสูญเสียจากการที่ผลิตภัณฑ์ในระหว่างการผลิต รวมไปถึงช่วยเพิ่มอายุการเก็บรักษาของผลิตภัณฑ์ให้ยาวนานมากยิ่งขึ้น
นอกจากนี้หลักการดังกล่าวยังช่วยสร้างภาพลักษณ์ที่ดี และความเชื่อมั่นให้กับผู้บริโภค เนื่องจากรเป็นระบบคุณภาพด้านความปลอดภัยของอาหารที่สามารถขอรับการรับรองได้ และได้รับการยอมรับในระดับสากลตามมาตรฐานอาหารระหว่างประเทศ ที่สำคัญยังเป็นมาตรฐานพื้นฐานสำคัญในการพัฒนาสู่ระบบคุณภาพ ISO 9000 และมาตรฐานอื่น ๆ ด้วย
H.A.C.C.P. และ GMP ต่างกันอย่างไร
หากคุณรู้จัก GMP อยู่แล้วอาจจะเห็นได้ว่าทั้งสองมาตรฐานนนั้นมีความใกล้เคียงกันค่อนข้างมาก ซึ่งหลาย ๆ คนอาจจะสงสัยว่าทั้งสองหลักการนี้ต่างกันอย่างไร อย่างแรกเลย มาตรฐาน GMP เป็นข้อกำหนดสำคัญที่ทุกโรงงานต้องมีตามกฎหมาย ใช้ในการรับรองคุณภาพการผลิตที่ได้มาตรฐานและปลอดภัย ถูกสุขลักษณะอนามัย ส่วนมาตรฐาน HACCP เป็นข้อกำหนดที่รับรองขั้นสูงกว่า GMP แต่ไม่ได้ถูกใช้บังคับตามกฏหมาย ใช้เพื่อยกระดับโรงงานให้อยู่ในมาตรฐานสากล
จะเห็นได้ว่ามาตรฐาน H.A.C.C.P. เป็นอีกหนึ่งมาตรฐานที่ช่วยกระดับมาตรฐานการผลิตที่สำคัญและสร้างความมั่นใจให้กับผู้บริโภคได้ไม่น้อยเลยทีเดียว ที่ แบรนด์ เบเนฟิต นอกจากเราจะได้มาตรฐาน GMP ตามกฏหมายแล้วเรายังยกระดับมาตรฐานการผลิตด้วย HACCP Codex ที่ได้รับการยอมรับทั่วโลก เพื่อการันตีมาตรฐานผลิตให้คุณมั่นใจว่าสินค้าภายใต้แบรนด์ของคุณจะปลอดภัยได้มาตรฐานอย่างแน่นอน
อ้างอิง :
- What is HACCP? : https://www.foodsafety.com.au/haccp-programs/what-is-haccp
- HACCP Questions and Answers : http://haccpalliance.org/alliance/haccpqa.html
- What is HACCP? – The Ultimate Guide : https://www.fooddocs.com/post/what-is-haccp